Historia łańcuckiej piłki nożnej zaczyna się w 1919 roku. Powstał wtedy harcerski klub „Biali”, który korzystał z obiektów Sokoła. W 1936 roku rozpoczęła się budowa stadionu przy ul. Traugutta. Z chwilą wybuchu wojny w 1939 r. działalność sportowa została przerwana. Od początku 1945 roku zaczęto organizować nowy klub- już w lutym podharcmistrz Adam Kosiba poinformował łańcuckie Starostwo o tym, że przy Komendzie Hufca Harcerskiego powstaje Harcerski Klub Sportowy „Czuwaj”.
16.04.1945 r. rozegrany został mecz „Czuwaj” Łańcut – „Polonia” Przemyśl, zakończony porażką harcerskiego klubu 1:2. Niedługo potem doszło do dwumeczu łańcucian z Resovią Rzeszów ( 2:2 oraz 4:4).
HKS miał problem ze stadionem, ponieważ o ten obiekt, walczyła Rejonowa Komisja Uzupełnień w Jarosławiu, chcąc wykorzystać go do celów wojskowych. Walka o stadion, była tak ostra, że Czuwaj musiał na jakiś czas zawiesić działalność. Wpływ na tę decyzję, miał też negatywny stosunek Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Łańcucie, do niektórych członków klubu, kiedyś żołnierzy podziemia – Armii Krajowej. Niestety poprzez tą sytuację bardzo dobry zespół łańcucki nie przystąpił w 1945 roku do rozgrywek mistrzowskich podokręgu rzeszowskiego.
Wznowienie działalności nastąpiło 16.04.1946 r., a jedenaście dni później odbyło się zebranie organizacyjne na którym wybrano zarząd. Czuwaj został zgłoszony do rozgrywek klasy B w drugiej podgrupie rzeszowskiej. Po rundzie zasadniczej łańcucki klub był na prowadzeniu, z kompletem 12 pkt. po sześciu meczach. Jedno ze spotkań z milicyjną drużyną „Spartaka” Rzeszów zakończyło się walkowerem. Stało się tak, ponieważ wszyscy zawodnicy zespołu rzeszowskiego wyjechali na akcję bojową przeciwko organizacji podziemia antykomunistycznego. Zwycięski zespół z Łańcuta przeszedł do rozgrywek finałowych gdzie spotkał się z zespołami „Ruchu” Rzeszów i PZL Mielec (na meczu z tym zespołem w Łańcucie pojawiło się 1800 osób!). Dzięki sparingom z mocnymi klubami (Resovia, Polonia Przemyśl, Sokół Rzeszów) dobrze przygotowany łańcucki zespół zdobył mistrzostwo klasy B podokręgu rzeszowskiego). Kolejnym przeciwnikiem była Sanoczanka (mistrz podkarpackiej grupy klasy B). W jednym ze spotkań wygrali Sanoczanie, w kolejnym zespół z Łańcuta.
O awansie decydował trzeci mecz, który wygrała Sanoczanka i uzyskała awans do klasy A. Już w październiku klasa B rozpoczęła nowe rozgrywki. Sezon 1946/47 zakończył się powodzeniem. „Czuwaj” zwyciężył powiększone rozgrywki i awansował do klasy A. W roku 1947-48 „Czuwaj” zajął ostatnie – 7 miejsce i po roku opuścił tą klasę rozgrywkową. W tym sezonie w klasie B mecze rozgrywały także rezerwy HKS-u.
Jesienią 1948 roku łańcucki zespół wystartował do zawodów klasy A już nie jako Harcerski Klub Sportowy (HKS), a Spółdzielczy Klub Sportowy (SKS) „Czuwaj”. Powstała również drużyna juniorów. W kolejnej rundzie sezonu 1948-49 nazwę zmienioną już całkowicie na „Spójnia” Łańcut. Było to spowodowane względami politycznymi i masowymi zmianami nazw stowarzyszeń na sowiecką modłę.
„Spójnia” Łańcut
Rozgrywki z 1949-50 roku Spójnia zakończyła w środku B- klasowej stawki. W rozgrywkach klasy „C” pojawił się natomiast zespół Gwardii Łańcut oparty na funkcjonariuszach Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.
Latem 1950 roku rozgrywane były mecze o Puchar Polski. Na szczeblu powiatu łańcuckiego w tym powszechnym turnieju udział wzięło 18 zespołów. Brały w nim również udział drużyny wiejskie (LZS-y) i drużyny szkolne (SKS-y). Puchar Polski na rok 1950 zdobył zespół „Spójni” Łańcut. W rozgrywkach na szczeblu wojewódzkim drużyna ta odpadła jednak w pierwszej serii, przegrywając spotkanie ze „Stalą” Rzeszów 0:6 (0:3).
W kolejnym sezonie w B klasie wystartował zespół „Spójni” Łańcut, w klasie „C” – „Spójnia Ib” Łańcut. Do rozgrywek mistrzowskich zostali zgłoszeni również juniorzy „Spójni”.
W roku 1950 w północnej części miasta został oddany do użytku stadion dla powstałego wcześniej „LZS-u Podzwierzyniec”.
W 1951 roku zlikwidowano Rzeszowski Okręgowy Związek Piłki Nożnej i klasy piłkarskie „A”, „B”, „C” organizując klasy powiatowe. W naszym powiecie wystartowały „Spójnia” Łańcut, „Włókniarz” Rakszawa, „Sawa” Sonina, a także lezący wówczas w granicach powiatu zespół z Leżajska- „Unia”. Mistrzem została „Spójnia” i przystąpiła do rozgrywek eliminacyjnych o wejście do klasy wojewódzkiej, jednak nie doszło wtedy do sukcesu. Podobnie nie powiodło się w tym roku w powiatowym Pucharze Polski. W 1952 roku doszło do kolejnej reformy, dzięki której „Spójnia” trafiła do klasy I grupy VI, rezerwy grały w klasie II, a juniorzy w klasie V. W kolejnej edycji Pucharu Polski „Spójnia” wygrała rozgrywki powiatowe. Rok później powrócono do dawniejszego oznakowania klas, więc spółdzielcza drużyna znów znalazła się w klasie „B” zwyciężając ją w dobrym stylu. Mimo, że w finałach o wejście do klasy „A” zespół z Łańcuta nie znalazł się na premiowanej awansem pozycji, to po kolejnej reorganizacji łańcucianie znaleźli się ponownie w wyższej lidze. W 1954 r. zajęli w niej 2 miejsce, dzięki czemu zakwalifikowali się do rozgrywek finałowych o wejście do III ligi. Zakończyły się one niepowodzeniem, ponieważ „Spójnia” zajęła piąte na 6 miejsc. Jednak te finały wzbudziły wielkie zainteresowanie mieszkańców, którzy jeździli za swoim klubem do Zamościa, czy Chełma. W tym samym sezonie łańcucianie po raz kolejny zdobyli Puchar Powiatu odpadając jednak w kolejnej rundzie rozgrywek o PP. Pod koniec roku znów zmieniono nazwę klubu, który od początku 1955 r. występował jako „Sparta”, kończąc rozgrywki na 5 miejscu.
Od roku 1953 działał w Łańcucie jeszcze jeden klub sportowy zorganizowany przy powstającej w mieście Fabryce Śrub. Zgodnie z przynależnością do związku zawodowego metalowców, a właściwie do hutników klub musiał przybrać nazwę „Stal”. Twórców klubu było wielu, ale zapewne największy udział w jego powstaniu mieli pracownicy budowanej fabryki.
W 1954 r. Stal posiadała już wiele sekcji w tym piłkarską. Organizacyjnie działała bardzo sprawnie, potrafiąc zorganizować spartakiadę zakładową. W 1955 roku coraz głośniej mówiono o tym, że w tak małej miejscowości jak Łańcut działa za dużo klubów i kół sportowych. Ilość-jak mówiono w różnych dyskusjach osłabiała jakość. Coraz głośniej mówiono o konieczności połączenia miejscowych klubów sportowych. Myślano tutaj o „Stali” istniejącej przy fabryce śrub i o „Sparcie” działającej w oparciu o spółdzielczość spożywców i browar. Tak też się stało 7.12.1955r. a klub nazwano Terenowy Klub Sportowy „Stal” ŁAŃCUT.
Historia Łańcuckiego Klubu Sportowego Lata 1956-99
W roku 1956 miejscowa drużyna piłki nożnej występowała w klasie „A” pod nazwą TKS Stal uzyskując 4 miejsce w tabeli. Oprócz drużyny seniorów Stal posiadała także drużynę juniorów i 2 drużyny rezerw Stal I B, Stal II B.
W 1957 r. po ponownej reorganizacji drużyna piłkarska Stali Łańcut została zaliczona do III ligi wraz z 11 innymi drużynami. Trener łańcucian Emil Kotelnicki dysponował kadrą: T. Dubiel, M. Jucha, J. Skręt, F. Kochman, Z. Ławiecki, T. Krzeczowski, T. Fink, A. Bik, S. Sondej, L. Czechowicz, J. Wawrzkiewicz, Z. Mach, K. Czajka, E. Wojak, H. Kurc i K. Rosół. Jednak w tych rozgrywkach „Stal-Czuwaj” zajął ostatnie – 12 miejsce. W kolejnych sezonach łańcucki zespół zajmował następujące miejsca:
- 1958 r.- 1 miejsce w I grupie rzeszowskiej klasy „A” i powrót do III ligi. (zwanej wtedy klasą okręgową).
- 1959 r.- 11 miejsce w III lidze, spadek
- 1960 r.- 6 miejsce w klasie „A”
Do 1 Sierpnia 1960 r. próbowano powrócić do powojennej nazwy klubu. Od tego czasu „Stal-Czuwaj” zaczął występować w rozgrywkach jako KS Stal. W tym samym roku powrócono do systemu rozgrywek jesień- wiosna. Klub z Łańcuta uplasował się na 4 miejscu. Ale już następny sezon zakończył się zwycięstwem w lidze i awansem do III ligi. Stało się tak, dzięki wzmocnieniu, które miało znaczenie przez wiele lat dla klubu. Drużynę wzmocnili doskonały bramkarz Włodzimierz Liszka, który wcześniej występował w KS Garbarnia Kraków. Wraz z nim do klubu z trafili Henryk Kozdrański i Jan Kuźma.
- 1962/63- spadek z klasy okręgowej
- 1963/64- 2 miejsce w klasie „A” i awans do III ligi
Rok 1964 – Mecz w Łańcucie tamtejszej „Stali” (w ciemnych strojach) z „Siarką” Tarnobrzeg. Fot. ze zbioru Ryszarda Ratajczaka
Zespół „Stali” był silny jak na klasę A, lecz brakowało już tej jakości w wyższej lidze. Tendencja ta odwróciła się w sezonie 1964/65 kiedy to łańcucki zespół po raz pierwszy utrzymał się w III lidze zajmując dobre- 6 miejsce. W rozgrywkach z 1965/66 r. „Stal” zajęła 12 miejsce i została w klasie okręgowej, ale już nie w III lidze, ponieważ tak nazywała się nowa międzywojewódzka klasa. W kolejnych latach klub z Łańcuta osiągał następujące rezultaty:
- 1966/67- 7 miejsce w klasie okręgowej
- 1967/68- 11 miejsce w klasie okręgowej
- 1968/69- 9 miejsce w klasie okręgowej
- 1969/70- 13 miejsce w klasie okręgowej, spadek
- 1970/71- 9 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”
- 1971/72- 5 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”
W rozgrywkach kończących się wiosną 1973 roku zespół z Łańcuta mimo zajęcia 2 miejsca w rozgrywkach uzyskał awans do wyższej ligi. Stało się tak, gdyż zwycięski zespół rezerw Resovii nie mógł uzyskać awansu do ligi w której występowała pierwsza drużyna klubu. Nowe sezon w wyższej lidze Stal zaczęła z taką kadrą: J. Stypa, A. Trojan, W. Plesiński, A. Kuźniar, A. Dobranowicz, B. Dobranowicz, A. Gołąbek, Z. Baran, W. Kucha, J. Gwizdak, J. Sochacki
W latach 70 XX w. „Stal” rozgrywała sparingi z drużynami z I ligi. Cracovia i Górnik Zabrze przed spotkaniami ligowymi na Podkarpaciu przyjeżdżały wcześniej na zgrupowania do Łańcuta, gdzie mierzyli się z miejscową drużyną. Piłkarze tych sławnych klubów zatrzymywali się na nocleg w zamku.
- 1973/74- 15 miejsce w klasie okręgowej
- 1974/75- ostatnie miejsce w klasie okręgowej, spadek
- 1975/76- 9 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”
Po tym sezonie doszło do reorganizacji Ligii utworzenia czterech klas wojewódzkich (rzeszowska, tarnobrzeska, krośnieńska i przemyska). „Stal” w rozgrywkach rzeszowskiej klasy wojewódzkiej zajęła 2 miejsce. W kolejnym sezonie- 1977/78, zespół z Łańcuta został zakwalifikowany do właśnie utworzonej rzeszowsko- przemysko- krośnieńskiej klasy międzywojewódzkiej. Wiosnę 1978 r. zespół z Łańcuta zakończył na 10 pozycji. Z powodu braku trenera do następnego sezonu przygotowywał się z jednym z bardziej doświadczonych piłkarzy- Adam Kuźniar. Ze względu na modernizacje płyty piłkarskiej, aż do wiosny 1981 roku „Stal” grała swoje mecze w roli gospodarza na stadionie w Soninie. W latach 1979-82 trwały ponadto intensywne prace związane z powiększeniem stadionu, budową dwu płyt boisk treningowych i wzniesieniem pawilonu, w którym znalazły się szatnie i pomieszczenia socjalne.
Zespół sponsorowany przez Fabrykę Śrub przez wiele lat wyjeżdżał na obozy. Przed rundą wiosenną były to obozy w górach (Szklarska Poręba, Karpacz, Wisła), natomiast na wakacjach odbywały się one w województwie Podkarpackim (Julin, Humniska, Wybrzeże).
Rozgrywki w kolejnych latach:
- 1978-79- 11 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
- 1979-80- 10 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
- 1980-81- 13 miejsce w klasie międzywojewódzkiej, spadek
Rok 1982 okazał się szczęśliwy dla klubu. Poprawiła się infrastruktura stadionu,
a zawodnicy wywalczyli awans do klasy międzywojewódzkiej. Do klubu przyszedł ze „Stali” Sanok Edward Joniec. Trenerem był zawodnik- Adam Kuźniar, a w zespole oprócz niego występowali: Z. Kontek, K. Bojda, J. Cisek, W. Dzierżak, M. Gierczak, F. Linek, Z. Liszka, A. Polasz, J. Ciężar, R. Ingot, A. Papież, P. Hołysz, A. Dobranowicz, M. Ingot.
Podczas pisania pracy magisterskiej dowiedziałem się, że w okresie finansowania klubu przez Łańcucką Fabrykę Śrub prowadzona była kronika. Być może posiada ją jakiś działacz klubu z tego okresu. Z tego miejsca warto zaapelować do sympatyków i byłych działaczy o dostarczenie materiałów zdjęciowych, bądź wycinków prasowych relacjonujących spotkania Stali lata temu. Historia zobowiązuje i na jej bazie można odtwarzać pozytywne emocje wokół piłki nożnej wśród łańcuckich mieszkańców.
W pierwszej połowie lat 80-tych Stal Łańcut przeciętnie radziła sobie w rozgrywkach klasy międzywojewódzkiej.
- 1982-83- 4 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
- 1983-84- 10 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
- 1984-85- 14 miejsce (ostatnie) w klasie międzywojewódzkiej,
brak spadku ze względu na reorganizację ligi
Druga połowa lat 80-tych to słabszy okres klubu z Łańcuta. Nastąpił spadek z klasy międzywojewódzkiej, a później z klasy okręgowej.
- 1985-86- 14 miejsce w klasie międzywojewódzkiej, spadek
- 1986-87- 10 miejsce w rzeszowskiej klasie okręgowej
- 1987-88- 12 miejsce w rzeszowskiej klasie okręgowej, spadek
- 1988-89- 4 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”
Początek nowej dekady to znów
- 1989-90- 1 miejsce w łańcuckiej klasie „A”, awans
- 1990-91- 1 miejsce w rzeszowskiej klasie okręgowej, awans
- 1991-92- 4 miejsce w klasie regionalnej,
Do rozgrywek 1992/93 drużynę Stali Łańcut przygotowywał trener Jan Kustra. Zawodnikom z Łańcuta szło bardzo dobrze, co zakończyło się awansem tego zespołu do III Ligi.
Tabela 1 Klasa regionalna, sezon 1992/93
l.p. | Zespoły | l.m. | pkt | bramki |
1. | „Stal” Łańcut | 30 | 48 | 73-22 |
2. | „Polonia” Przemyśl | 30 | 45 | 48-21 |
3. | „Bartex” Ustrzyki Dolne | 30 | 44 | 54-27 |
4. | „Unia” Nowa Sarzyna | 30 | 40 | 64-30 |
5. | „Dynovia” Dynów | 30 | 37 | 64-44 |
6. | „Nafta” Jedlicze | 30 | 35 | 49-32 |
7. | „Błękitni” Ropczyce | 30 | 29 | 36-47 |
8. | „Kolbuszowianka” | 30 | 27 | 37-47 |
9. | „Budowlani” Radymno | 30 | 25 | 37-49 |
10. | „Crasnovia” Krasne | 30 | 24 | 50-52 |
11. | „Orzeł” Przeworsk | 30 | 23 | 38-51 |
12. | „Karpaty” II Krosno | 30 | 23 | 33-46 |
13. | „Motor” Przemyśl | 30 | 22 | 34-56 |
14. | „Stal” II Rzeszów | 30 | 22 | 38-56 |
15. | „Resovia” II Rzeszów | 30 | 21 | 32-50 |
16. | „Stal” II Sanok | 30 | 13 | 10-68 |
Przed rozgrywkami III ligowymi- w „Stali” nastąpiła zmiana trenera. Jana Kustrę zastąpił doświadczony szkoleniowiec z Rzeszowa Alojzy Matysiak. Na pierwszy mecz z Kamaxem Kańczuga na trybunach pojawiło się 1500 widzów. W kolejnych spotkaniach również pojawiało się wielu kibiców, szczególnie na spotkaniu z pięciokrotnymi mistrzami Polski- „Cracovią” Kraków. „Stal” po tym sezonie pożegnała się z rozgrywkami, mimo zajęcia 14. miejsca, ze względu na to, że z drugiej do trzeciej ligi spadło zbyt dużo drużyn z naszego regionu.
Tabela 2 III–liga grupa krakowska, Sezon 1993/94
l.p. | Zespoły | l.m. | pkt | bramki |
1. | „Unia” Tarnów | 34 | 57 | 73-15 |
2. | „Wawel” Kraków | 34 | 47 | 72-24 |
3. | „Kamax” Kańczuga | 34 | 47 | 45-17 |
4. | „Pogoń” Leżajsk | 34 | 47 | 57-31 |
5. | „Cracovia” Kraków | 34 | 46 | 59-28 |
6. | „Tarnovia” Tarnów | 34 | 41 | 43-30 |
7. | „Sandecja” Nowy Sącz | 34 | 39 | 43-33 |
8. | „Polonia” Przemyśl | 34 | 36 | 45-39 |
9. | „Garbarnia” Kraków | 34 | 34 | 38-36 |
10. | „Dalin” Myślenice | 34 | 34 | 47-48 |
11. | „Igloopol” Dębica | 34 | 33 | 41-48 |
12. | „Kabel” Kraków | 34 | 29 | 35-44 |
13. | „Czuwaj” Przemyśl | 34 | 26 | 35-45 |
14. | „Stal” Łańcut | 34 | 23 | 26-58 |
15. | „Wisła” II Kraków | 34 | 23 | 37-73 |
16. | „Czarni” Jasło | 34 | 19 | 29-72 |
17. | „JKS” Jarosław | 34 | 18 | 30-60 |
18. | „Zelmer” Rzeszów | 34 | 13 | 22-76 |
Po spadku z III ligi, zespół z Łańcuta zajął trzecie miejsce w rozgrywkach rzeszowskiej klasy regionalnej sezonu 1994/95. W kolejnych latach zespół z Łańcuta zajmował następujące pozycje:
- 1995/96- 5 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
- 1996/97- 13 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
- 1997/98- 16 miejsce w klasie międzywojewódzkiej, spadek
- 1998/99- 2 miejsce w V lidze rzeszowskiej, bezapelacyjnym zwycięzcą rozgrywek był zespół dwukrotnego mistrza Polski- Stali Mielec, która reaktywowała zespół i wystartowała od tej klasy, po tym jak rok wcześniej wycofała się z II ligi
Po reformie administracyjnej obserwujemy już zatrzymanie rozwoju drużyny z Łańcuta. Klub występował już na 5 i niższych poziomach rozgrywkowych.
Historia Łańcuckiego Klubu Sportowego Lata 1999-2023
- 1999/00- 6. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
- 2000/01- 6. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
- 2001/02- 13. miejsce w V lidze rzeszowskiej, spadek
- 2002/03- 6. miejsce w łańcuckiej klasie A,
- 2003/04- 4. miejsce w łańcuckiej klasie A, awans po barażach. Było to możliwe w wyniku reorganizacji rozgrywek i zorganizowania jeszcze jednej grupy V ligi (dębickiej)
- 2004/05- 12. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
- 2005/06- 3. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
- 2006/07- 13. miejsce w V lidze rzeszowskiej, spadek
- 2007/08- 2. miejsce w łańcuckiej klasie A, awans
- 2008/09- 13. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
- 2009/10- 10. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
- 2010/11- 8. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
- 2011/12- 15. miejsce w V lidze rzeszowskiej, spadek. Po tym sezonie działacze klubu wycofali zespół seniorski z rozgrywek klasy A. Klub został z samymi drużynami młodzieżowymi, a „I drużyna” znów zgłoszona została w sezonie 2013/14, ale od najniższego poziomu rozgrywek- B klasy.
- 2013/14- 10. miejsce w Klasie B
- 2014/15- 3. miejsce w Klasie B
- 2015/16- 2. miejsce w Klasie B, Awans – zdjęcie poniżej:
- 2016/17- 5. miejsce w łańcuckiej klasie A,
- 20017/18- 3. miejsce w łańcuckiej klasie A
- 2018/19- 2. miejsce w łańcuckiej klasie A, Awans – zdjęcie poniżej:
- 2019/2020 – 11 miejsce w klasie okręgowej – grupa Rzeszów (w sezonie w związku z pandemią COVID-19 rozegrano tylko rundę jesienną, zaś runda wiosenna nie odbyła się),
- 2020/2021 – 1 miejsce w klasie okręgowej – grupa Rzeszów (91 punkty: 30 zwycięstw, 2 remisy, 4 porażki), awans do IV ligi podkarpackiej, zdjęcie poniżej:
- 2021/2022 – 8 miejsce w IV lidze podkarpackiej (58 punktów: 17 zwycięstw, 7 remisów, 14 porażek),
- 2022/2023 – 3 miejsce w IV lidze podkarpackiej (67 punktów: 20 zwycięstw, 7 remisów, 7 porażek),
- 2022/2023 Puchar Polski:
- grupa: Podkarpacki ZPN – Rzeszów-Dębica:
- II runda: Włókniarz Rakszawa 0-5 Stal Łańcut,
- III runda: Strumyk Malawa 1-5 Stal Łańcut,
- 1/4 finału: Stal Łańcut 2-2 Izolator Boguchwała, w rzutach karnych: 5-3
- 1/2 finału: Stal Łańcut 4-0 Głogovia Głogów Małopolski,
- Finał: Stal Łańcut 3-1 Wisłoka Dębica – PIERWSZE W HISTORII KLUBU ZWYCIĘSTWO W OKRĘGOWYM PUCHARZE POLSKI, zdjęcie poniżej:
- grupa: Podkarpacki ZPN – Rzeszów-Dębica:
Puchar Polski 2022/2023 – rozgrywki wojewódzkie 1/2 finału: Stal Łańcut 2-3 Sokół Sieniawa